संघीय संसदको हिउँदे अधिवेशन सोमबारदेखि सुरु भएको छ ।

प्रतिनिधिसभाको उद्घाटन सम्बोधनमा सभामुख देवराज घिमिरेले हिउँदे अधिवेशनमा संसदको प्रभावकारिता, सक्रियता र जीवन्तता बढाउन नयाँ अभ्यास थाल्ने घोषणा गर्नुभएको छ ।

संसदीय क्यालेन्डर

संसदीय कार्यकालको समयमै कार्यान्वयन सुनिश्चित गर्ने उद्देश्यले संसदीय पात्रोको अनावरण गर्नु पहिलो नयाँ अभ्यास हो। कार्य सल्लाहकार समितिले आगामी फागुन ७ गतेसम्मका लागि लम्बिने प्रतिनिधिसभा र राष्ट्रियसभाको आगामी बैठकमा छलफल हुने विषयको कार्यतालिका तयार गरेको छ ।

कानून, न्याय तथा संसदीय मामिलामन्त्री धनराज गुरुङले संसदीय क्यालेन्डर संसदले पारित गरेमा बैठकका दिनमा देखिएको अन्योल हट्ने बताउनु भएको छ ।

मार्चको अन्त्यसम्म पूर्वबजेट छलफल

हिउँदे अधिवेशनमा प्रि-बजेट छलफल भनेर चिनिने बजेटका सिद्धान्त र प्राथमिकताका विषयमा छलफल भइरहेको छ । यसका लागि आवश्यक कानुनी प्रक्रियालाई सहज बनाउन सरकारले ‘आर्थिक कार्यविधि तथा वित्तीय उत्तरदायित्व (पहिलो संशोधन) अध्यादेश, २०२४’ संसदमा पेश गरेको छ ।

सोमबार अर्थमन्त्री प्रकाशशरण महतले अध्यादेश पेश गरेका हुन् । अध्यादेशअनुसार फागुन महिनामा फागुन १२ गतेदेखि फागुन १३ गतेसम्म बजेटका सिद्धान्त र प्राथमिकताका विषयमा छलफल हुने बताइएको छ ।

वार्षिक अधिवेशनको प्रि-बजेट छलफलमा सांसदहरूको सुझाव बहिष्कार गर्ने विगतको चुनौतीलाई सम्बोधन गर्न अब फागुन ७ गतेदेखि सुरु हुने हिउँदे अधिवेशनमा प्रि-बजेट संवाद हुने मन्त्री गुरुङले जानकारी दिए ।

सभामुख घिमिरेले प्रि-बजेट छलफलमा सांसदहरूले उठाएका चासोलाई बजेटमा समेट्नका लागि प्रधानमन्त्री, अर्थमन्त्री र कानून, न्याय तथा संसदीय मामिलामन्त्रीसँग वार्ता भइरहेको बताउनु भएको छ ।

सरकारको बजेटमा सांसदहरूको सुझावलाई राजनीतिक र व्यवहारिक रूपमा समावेश गर्न सीमित गर्ने विगतका अभ्यास र समझदारीलाई तोड्ने सामूहिक प्रयास भइरहेको छ। यसको उद्देश्य थप समावेशी र उत्तरदायी बजेट प्रक्रियालाई बढावा दिनु हो।

ई-हाजिरी

राष्ट्रिय सभाले यसअघि प्रविधि अपनाएपछि प्रतिनिधिसभाका सदस्यहरूको विद्युतीय हाजिरी सोमबारदेखि सुरु भएको छ। विद्युतीय हाजिरीको थालिनीले  संघीय संसदले पारदर्शिता बढाउन नयाँ उपाय ल्याएको छ।

प्रतिनिधिसभामा सांसदहरुको दैनिक हाजिरी अभिलेख अब सार्वजनिक गरिने भएको छ । यस कदमको उद्देश्य नागरिकहरूको लागि प्रक्रियालाई सुव्यवस्थित गर्ने उद्देश्य छ जसले पहिले सांसदहरूको उपस्थितिको बारेमा जानकारी पहुँच गर्न सूचनाको अधिकारीको प्रयोग गर्नुपर्थ्यो। संघीय संसदले आफ्ना सदस्यहरूको दैनिक हाजिरी विवरण सक्रिय रूपमा सार्वजनिक गर्न पहल गरिरहेको छ।

जनताको सुझाव लिने

सभामुख घिमिरेले यस हिउँदे अधिवेशनमा जनताको प्रतिक्रिया र सुझावलाई सक्रियताका साथ समेटेर संसदीय कामकाजको प्रभावकारिता र परिणाम अभिवृद्धि गर्ने योजना सार्वजनिक गरेका छन् । यस पहललाई संसदीय गतिविधिहरूको व्यापक समीक्षा र पहिचान गरिएका कमजोरीहरूलाई सम्बोधन गर्ने प्रयासको रूपमा वर्णन गरिएको छ।

यस्तो समीक्षा र सुधार प्रक्रियाले लोकतन्त्रमा जनताको केन्द्रीय भूमिकालाई उजागर गर्दै संस्थाप्रतिको विश्वास र विश्वास बढाउने घिमिरेले बताउनु भएको छ । उनले हिउँदे अधिवेशनले जनताबाट प्राप्त बहुमूल्य प्रतिक्रिया र सुझावलाई सक्रियतापूर्वक समेटेर ठोस परिणाम ल्याउने बताउनु भएको छ ।